Aflossingsvrije hypotheek verstandig??

NIVO 2019-42

Ik schrijf mijn 2 wekelijkse column in de Nivo reeds vanaf april 1998. In 2001 is de nieuwe
Wet Inkomstenbelasting 2001 gekomen. Daarin is de maatregel opgenomen dat aftrek van
hypotheekrente met betrekking tot de eigen woning nog maar 30 jaar kan zijn. Met enige
regelmaat van de klok, kopte ik dan ook in mijn column dat u nog maar 20, 15 en binnenkort
nog maar 10 jaar renteaftrek heeft. Uiteraard voor diegene die vanaf 1 januari 2001 renteaftrek
genoten. Het fiscale voordeel van de renteaftrek wordt (helaas) de komende jaren steeds
lager met de aangenomen fiscale maatregelen. Sterker nog. Het zou me niet verbazen als
de eigen woning uiteindelijk verschuift naar Box 3.

Maar er is nog een ander (misschien wel belangrijker) aandachtspunt met betrekking tot de
eigen woning en dat betreft de Aflossingsvrije hypotheek. En daar wil ik het nu met u over
hebben.

Aflossingsvrije hypotheek

De AFM (=toezichthouder) komt met de waarschuwing dat huishoudens die momenteel een aflossingsvrije
hypotheek hebben in de toekomst mogelijk moeilijker dan wel geen mogelijkheid hebben om een nieuwe
hypotheek te kunnen afsluiten.  Om problemen voor te zijn, is hun advies om nu al maatregelen te nemen.
Te denken valt aan het opbouwen van vermogen en te gaan (extra) aflossingen.

Volgens AFM loopt rond het jaar 2035 een groot aantal aflossingsvrije hypotheken af. Voor veel van de
huishoudens die het betreft, gaat tegen die tijd ook de hoofdkostwinner met pensioen. Dit kan volgens
de AFM gepaard gaan met een daling van het inkomen. Bovendien vervalt voor veel van deze huishoudens
dan ook de hypotheekrenteaftrek (de 30 jaarstermijn!), waardoor de lasten kunnen toenemen.
Daardoor kan het dus zo zijn dat een bank op basis van bancaire normen geen of beperkter hypotheek kan
aanbieden.

Op dit moment hebben volgens info van de AFM ongeveer 2,7 miljoen huishoudens een volledige of deels
aflossingsvrije hypotheek. Dat komt neer op een totaalbedrag van 310 miljard euro aan aflosvrije
hypotheekschuld. Eerlijkheidshalve, schrik ik van het grote aantal.

Momenteel is er volgens de AFM geen zicht op het vrij beschikbare vermogen dat consumenten voor
de aflossing van hun hypotheek kunnen inzetten. Als er meer meer en nauwkeurigere gegevens
beschikbaar zouden zijn, dan zou de AFM de risicogroepen scherper in beeld hebben. Hier gaat de AFM
meer onderzoek naar doen.

De AFM wijst in het bijzonder ook op de zorgplicht van hypotheekverstrekkers voor klanten met een
aflossingsvrije hypotheek. Zij moeten klanten tijdig informeren en waar nodig tot actie aanzetten. Dit proces
wordt door de AFM nauw gevolgd en zo nodig grijpt de toezichthouder in om problemen te voorkomen.

De AFM is zeker niet de eerste die waarschuwt voor aflossingsvrije hypotheken. Zo becijferde de
Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) onlangs dat zeker 9000 mensen daardoor in de problemen
komen als hun hypotheek afloopt. Recent onderzoek van de Consumentenbond wees uit dat
woningbezitters met een aflossingsvrije hypotheek zich amper zorgen maken om het aflopen van hun lening.

Bron: AFM/Taxlive

Conclusie

Renteaftrek vervalt (op termijn) voor u wellicht in verband met de 30 jaars-termijn. De eigen woning gaat
misschien wel naar Box 3. Het zijn allemaal fiscale aandachtspunten die (gaan) spelen. Het effect ervan
is: “het wordt duurder”.

Dan ook nog eens een aflossingsvrij hypotheek die afloopt en in de ogen van de bank te weinig
pensioeninkomen om de hypotheek te kunnen verlengen en je hebt de “poppen aan het dansen”.
Resulterend in een mogelijk gedwongen verkoop.

Ik hoor u denken. Als ik mijn huis moet verkopen dan beur ik toch een goede prijs? Dat is inderdaad
op dit moment zeer waarschijnlijk het geval. Maar de jaren 2012/2013 zijn nog niet zo lang geleden
en toen was dat wel anders.

Om u toch nog even in herinnering te brengen. Bij aanvang van de registratie van het aantal
“onderwaterhypotheken” door De Nederlandsche Bank in 2013 bedroeg het onderwaterpercentage
maar liefst 36%. Meer dan 1 op de 3 huizen stonden “onder water”. Eind 2016  was dit nog bijna 18%.
Dit kwam overeen met zo’n 620.000 huishoudens.

Kortom, “Het kan verkeeren” zou Brederoo zeggen. Zorg dat u niet in de gevarenzone komt door (nu)
tijdig maatregelen te treffen.