DE FAMILIEBANK, LET OP! (DEEL V)

NIVO 2024 - 12

De huizenprijzen zijn weer aan het stijgen en de jubelton is afgeschaft. 
Hoe bereik ik nu dat prachtige woonhuis, hoor ik u denken? Ah, de familiebanklening. Dat is de oplossing natuurlijk. Maar let op! Aan familiebankjespelen kunnen ook  nadelen kleven. Voor deze keer bespreek ik een mooie uitspraak van de Rechtbank Amsterdam ter lering en vermaak.

Wat is ook al weer een Familielening?

Dat is een lening van ouders aan hun kind. Het kind is een zakelijke rente en aflossing aan de ouders verschuldigd. Ouders kunnen er vervolgens voor kiezen om jaarlijks een bedrag (bijvoorbeeld de betaalde rente of een deel ervan) terug te schenken. 
Van belang is dat het kind wel netjes maandelijks de rente en aflossing aan de ouders voldoet om vervolgens, vaak in de maand december, een bedrag in geld terug geschonken te krijgen van de ouders.
Voor deze ‘terugschenking’ kan het kind de jaarlijkse schenkingsvrijstelling (2024: € 6.633) benutten. Het voordeel hiervan is dat het kind rente heeft betaald op een eigenwoningschuld en daardoor renteaftrek heeft, maar het kind uiteindelijk financieel minder heeft gekost. 
Een (mogelijk) nadeel is dat de vordering bij ouders in de Overbruggingswet Box 3 zwaarder wordt belast, dan wanneer de ouders het verstrekte geld op een spaarrekening hadden gehouden.

Civiele praktijk (ECLI:NL:RBAMS:2023:8243)

Een schoonzoon en dochter hebben van de ouders van de dochter € 37.348 geleend voor hun huis. Daarvoor hebben zij op 24 september 2019 een overeenkomst van geldlening opgesteld. 

In de overeenkomst staat onder andere:
- Op 31-12-2017 is door leninggevers een geldlening verstrekt aan leningnemers ten bedrage van euro 37.348 (…);
- de lening heeft een looptijd van 30 jaar;
- over de hoofdsom zijn leningnemers aan leninggevers een jaarrente verschuldigd van 0%;
- gedurende de looptijd van de lening geldt er geen vaste aflossingverplichting, dat wil zeggen, dat leningnemers op basis van hun financiële mogelijkheden jaarlijks bepalen in welke mate op de geldlening wordt afgelost;
- de lening is niet direct opeisbaar;

In december 2020 is de relatie tussen schoonzoon en dochter verbroken en zij verkopen in 2021 hun gezamenlijke woning met een overwaarde van vier ton. In september 2022 verzoeken de schoonouders hun ex-schoonzoon om zijn deel van de schuld, te weten
€ 18.674,- in één keer of met een betalingsregeling af te lossen. 

De schoonzoon wenst daar niet aan mee te werken, waarop de schoonouders een procedure starten bij de kantonrechter. Zij voeren aan dat de ex-schoonzoon, met de gerealiseerde overwaarde van € 200.000, voldoende geld heeft om zijn deel van de geldlening af te lossen. 

De schoonzoon komt in verweer en voert aan dat de lening kort voor het einde van de relatie in november 2020 zou zijn kwijtgescholden door zijn schoonouders. Dus hij hoeft niets meer  terug te betalen. En als de kantonrechter wel vindt dat er terugbetaald moeten worden dat hoeft hij dat op dit moment nog niet te doen, maar pas op het einde van de 30 jarige looptijd. Immers, in de overeenkomst is bepaald dat de lening een looptijd heeft van 30 jaar en dat deze niet direct opeisbaar is.

De kantonrechter oordeelt dat de ex-schoonzoon wel zijn deel van de geldlening (uiteindelijk) dient terug te betalen, maar inderdaad pas op het einde van de looptijd.
Want de overeenkomst is niet tussentijds opeisbaar is, de lening kent een looptijd van 30 jaar, en er is geen vaste aflossingsverplichting. Dat de ex-schoonzoon voldoende geld heeft, maakt dat niet anders. De kantonrechter merkt op dat de huidige situatie voor de schoonouders vervelend is, maar dat maakt de termijn van 30 jaar echter nog niet onaanvaardbaar.

Conclusie

Familiebankjespelen kan leuk zijn. Maar zorg dat de afspraken op juridisch en fiscaal vlak goed zijn. Daar gaat het namelijk regelmatig mis. 
Het is daarom goed om van tevoren na te denken over wat er gebeurt als de omstandigheden (in negatieve zin) wijzigen. Denk hierbij aan situaties waarbij het besteedbare inkomen van het kind/schoonzoon/dochter drastisch daalt, zoals bij werkloosheid, arbeidsongeschiktheid of faillissement. Maar ook met situaties van ruzies onderling, echtscheiding en overlijden moeten vooraf rekening gehouden worden.

Santax is hierin gespecialiseerd. Dus als u meer wilt weten, kom dan gerust langs.