Ontwijken Erfbelasting

NIVO 2024 - 44

Recentelijk las ik een opzienbarend artikel. Uit onderzoek blijkt dat het aandeel erfenissen waarvoor geen belastingaangifte erfbelasting wordt gedaan, flink is toegenomen. De toename van niet-aangegeven nalatenschappen komt vooral door belastingontwijking. Althans, dat schrijven de onderzoekers in het economenblad ESB. 

Onderzoek

Het percentage van het nagelaten vermogen waarvoor geen aangifte erfbelasting wordt gedaan, is sinds 2011 met 17 procentpunt gestegen naar 39,2! procent in 2021. In totaal werd in 2011 3,5 miljard euro niet aangegeven en in 2021 9,7 miljard!
Daarvan is 2,1 procentpunt verklaarbaar uit gestegen vrijstellingsbedragen voor partners en (klein)kinderen. Nalatingen aan goede doelen zijn volgens de onderzoekers te klein om een rol van betekenis te spelen.
De onderzoekers schrijven dat in hun visie de enige andere mogelijke verklaring voor de overige 14,9 procentpunt (€ 3,7 miljard) een toename is van de belastingontwijking. Die verklaring wordt gestaafd omdat in dezelfde periode de gemiddelde omvang van de nalatenschappen die niet worden aangegeven ruim verdubbeld is van € 41.944 euro naar € 99.877. 

Verrassend

De toegenomen ontwijking is verrassend volgens de onderzoekers, omdat in de wetswijziging van 2010 niet alleen de vrijstellingen werden verhoogd, maar ook de tarieven werden verlaagd. Er was dus minder reden om te ontwijken. 
Dat de ontwijking toch is toegenomen, kan te wijten zijn aan de lagere bezetting bij de fiscus ten opzichte van 2011. 

Aanbevelingen

De onderzoekers doen ook aanbevelingen voor de fiscale wetgever. Zoals verlenging van de navorderingstermijn van 5 naar 7 jaar. Overigens, wat velen niet weten is dat als het gaat om verzwegen buitenlands vermogen er een onbeperkte navorderingstermijn voor de erfbelasting geldt. 
Een andere suggestie die de onderzoekers doen is om van alle nalatenschappen te verlangen dat er aangifte erfbelasting wordt gedaan. Ook al blijkt dan vervolgens uit de aangifte erfbelasting dat een erfgenaam geen erfbelasting is verschuldigd omdat de erfenis onder het vrijstellingsbedrag valt. 
Maar het voordeel van het altijd moeten doen van aangifte erfbelasting is het psychologische verschil. Namelijk, het verschil tussen helemaal geen aangifte doen en dan bij navordering kunnen zeggen “Oh, maar dat wist ik niet hoor” ten opzichte van bewust zwart-op-wit ‘nihil’ invullen terwijl men weet dat men eigenlijk erfbelasting moet betalen. Mensen verzwijgen makkelijker dan dat ze jokken (Pittarello et al., 2016). 
Bron: ESB, 10 oktober 2024

Conclusie

De staatssecretaris van Financiën stelde eerder reeds dat de oorzaak ook gezocht zou kunnen worden in een slimmer (maar legitiem) gebruik van de vrijstellingen. Echter, de onderzoekers vinden met hun nadere analyse in dit laatste onderzoek dat dit niet juist kan zijn. 

Kortom, de vraag komt op: Is het belastingmoraal slechter geworden of is er toch nog een andere oorzaak?

Feit blijft dat een zeer groot deel van de burgers het betalen van schenk- en/of erfbelasting als een “strafheffing” ervaren. Zij hebben reeds inkomstenbelasting betaalt, vervolgens jaren erna vermogensbelasting (lees box 3 heffing) en dan moet er bij hun overlijden ook nog eens erfbelasting voldaan worden. 

Zou het dan toch waar zijn…. Dat steeds meer burgers bewust ontwijken??

Mijn advies is toch. Mensen houdt u aan de fiscale spelregels. 
U kunt, met goede adviezen, de erfbelasting verlagen. En dat mag. 
U hoeft zeker geen dief van uw eigen portemonnee te zijn. 

Kortom, maak daar gebruik van. Dan blijft u binnen de fiscale spelregels en laten we eerlijk zijn, daar slaapt u toch gewoon veel fijner door :).

Wilt u hierover meer weten. Santax is hierin gespecialiseerd. U bent van harte welkom.