Hoe staan we ervoor?

Nivo 2021 - 27

2020 was een rampzalig jaar voor economieën wereldwijd. Nagenoeg alle  overheden hebben royaal de portemonnee getrokken om de schade te beperken. Maar dat heeft ook een keerzijde. Doordat de overheid de portemonnee trok, is de Nederlandse staatsschuld in het coronajaar 2020 met ongeveer 6 procentpunt gestegen. Is dat erg en hoe staat we ervoor in vergelijking met de rest van de eurozone?

Nederlandse staatsschuld 2020

De uitgaven van de Staat namen dus toe, terwijl er aan de andere kant minder binnenkwam aan belastingen doordat mensen minder geld uitgaven. Hierdoor steeg de Nederlandse staatsschuld van 48,7 procent (als percentage van het bbp, red.) aan het eind van 2019, naar 54,5 procent eind 2020.
Daarmee ligt de Nederlandse overheidsschuld na een rampjaar nog onder de EU-regels die in normale tijd gelden: volgens die regels mogen landen geen hogere schuld hebben dan 60 procent van het bbp.
Die regels zijn overigens vanwege de coronacrisis tijdelijk opgeschort.

Staatsschulden (als percentage van bbp) in Eurozone

Nederland is een van de weinige eurolanden die nog met een staatsschuld van onder de 60 procent van het bbp zit. Alleen Malta, Luxemburg, Letland, Litouwen en Estland hebben een minder grote schuldenlast, bleek onlangs uit gegevens van het Europese statistiekbureau Eurostat.

Zie hieronder een mooie tabel die de verschillen goed weergeeft. (Bron: Nu.nl)

De hoogste schuldenbergen zijn in Zuid-Europa te vinden.
Vooral de staatsschuld van Griekenland (205 procent van het bbp) valt op.
Met de Grieken gaat het nog altijd beroerd. De Griekse economie kromp vorig jaar met 8,2 procent, mede doordat vakantiegangers noodgedwongen thuis moesten blijven.
Verder was de Griekse staatsschuld vóór de coronapandemie al aan de hoge kant, gezien de gevolgen van het zware bezuinigingspakket dat uit de eurocrisis voortkwam.

Naast de staatsschuld van Griekenland ligt die van Italië (155 procent), Portugal (134 procent) en Spanje (120 procent) ook ver boven het gemiddelde van de eurolanden. De gemiddelde staatsschuld in de eurozone lag eind vorig jaar op 98 procent, waar dat eind 2019 nog een krappe 84 procent was.

Conclusie

Nederland doet het dus best goed. Het verbaast dan ook niet dat Nederland, als kleine Europese speler, forse discussies voerde om het Europees herstelfonds van 750 miljard.

Maar de enorme schuldenlast van de Zuid-Europese landen is niet goed. Dat gaat vroeg of laat knellen. Een (minimale) stijging van de marktrente voor dit soort landen is voor hen een rampscenario. U begrijpt dan ook direct waarom de rente op de kapitaalmarkt zo laag blijft.

En toch zullen die landen hun financiën op orde moeten krijgen voordat het te laat is.  

Dus mocht u dit jaar op vakantie gaan naar zo heerlijk zuidelijk land. Neem het ervan. Dat is voor u leuk en voor de economie aldaar. Alle beetjes helpen, zullen we maar zeggen :).

Dit was mijn laatste column voor de vakanties. Ik ben er weer in september.
Tot dan.