Versterf en geen kinderen

Nivo 2021 - 07

Steeds vaker kiezen stellen bewust voor geen kinderen. Andere stellen willen heel graag kinderen maar
blijven spijtig genoeg kinderloos. Vaak hebben echtelieden zonder kinderen behoorlijk vermogen.
Twee inkomens en er is geen tijd geweest waar één ouder of beide ouders minder werkten in verband met
opgroeiende kinderen. Een vraag die onlangs in mijn praktijk opkwam was de volgende; wat zijn de
spelregels met betrekking tot de vererving van  vermogen in een dergelijke situatie?
Die zijn als volgt:

1e versterf

Wanneer een stel zonder kinderen geen testament maakt, erft de langstlevende echtgenoot of geregistreerd partner
automatisch alles van de overleden echtgenoot of geregistreerd partner. Dit systeem wordt ook wel de wettelijke
verdeling genoemd.

Voor samenwoners is dit niet bij wet geregeld. Zij moeten, als zij deze wijze van verdeling wensen, daarvoor een
testament laten opstellen bij de notaris.

2e versterf

Na het overlijden van de langstlevende zonder testament, erft de familie van de langstlevende alles.
Heeft de langstlevende echtgenoot of geregistreerd partner geen testament waarin anders is bepaald, dan erven dus
alleen de broers en zussen van de langstlevende echtgenoot of geregistreerd partner en niet de familie van de eerste
overleden echtgenoot of partner.

Als ik dit uitleg, wordt dit bij de beide echtelieden vaak als onredelijk ervaren. Maar dit is hoe  de wet uitpakt. Als de
echtelieden of geregistreerd partners dit dus anders willen, dan moeten zij beiden een testament laten opstellen
waarin zij anders bepalen.
Vaak wordt dan over en weer dezelfde clausule in beide testamenten opgenomen. Zodanig geformuleerd dat het
vermogen bij het overlijden van de langstlevende vererft naar beide families van de echtelieden.

Echter, nu komt het aan op vertrouwen! Want testamenten kunnen gewijzigd worden. Er bestaat natuurlijk de
mogelijkheid dat de langstlevende de afspraak met de overleden partner in zijn/haar eigen testament alsnog wijzigt
ten gunste van alleen zijn/haar familie.

Dit risico kan weggenomen worden door in de beide testamenten een zogenaamde ‘tweetrapsmaking’ op te nemen.
Dit zorgt ervoor dat de langstlevende partner als ‘bezwaarde’ eerst erft, maar na het overlijden van de langstlevende,
alsnog de eigen familieleden als ‘verwachters’ erven. Het vermogen blijft dan in de eigen “bloedbaan”.
Dit klinkt goed nietwaar?

Maar aan de tweetrap kleven anderzijds ook praktische bezwaren. Zo moet er o.a. goed geadministreerd worden welk
vermogen ‘bezwaard’ is.
Met andere woorden, welk vermogen moet, voor zover niet verteert door de langstlevende, toekomen aan de eigen familie.
Vaak mag de langstlevende wel het vermogen benutten (lees: verteren) om van te leven. Maar administreren is, zo blijkt
uit mijn ervaring, vaak niet de sterkste kant van mensen.
Dus dat kan (bewijs)problemen geven bij het versterf van de langstlevende.

Conclusie

Bij dit soort casus is altijd van belang om eerst te begrijpen wat de spelregels zijn.
Daarna kan men nadenken over oplossingen c.q. aanpassingen.
Mogelijk zijn voornoemde oplossingen ook niet optimaal, maar misschien wel optimaler dan niets doen. En daarnaast
zijn er altijd meerdere wegen die naar Rome leiden.

Wilt u hierover meer weten of misschien over een andere situatie die er op lijkt.
Kom dan gerust langs.

Tot over twee weken.