Echtscheiding? Nieuwe partner? Denk na over uw versterf!

Nivo 2021 - 13

De afgelopen jaren heb ik meerdere columns gewijd aan de onderwerpen echtscheiding en versterf.
Voor deze keer behandel ik wederom een praktijksituatie waar het mis ging. Althans, dat is maar vanuit
welke partij u het bekijkt. Mijn boodschap is de volgende. Bent u gescheiden of gaat u scheiden?
Of heeft u een nieuwe (gehuwd of ongehuwde) partner?
Beoordeel dan opnieuw wat u wilt bij uw versterf. Het voorkomt (wellicht) ruzie en u bent zeker dat uw
nalatenschap wordt afgewikkeld zoals u wenst.

Rechtbank Den Haag 17 februari 2021 (ECLI:NL:RBDHA:2021:1204)

Wat was het geval?

Een man (eerder gehuwd geweest en gescheiden) en een vrouw gingen in 2009 een geregistreerd partnerschap
zonder voorwaarden aan.
Een geregistreerd partnerschap zonder voorwaarden komt overeen met gehuwd zijn in de algemene gemeenschap
van goederen. De man had uit zijn 1e huwelijk twee kinderen. Op 21 december 2018 overleed de man. In het
testament van de man stond dat zijn twee zonen ieder voor gelijke delen erfgenamen waren.

Geldigheid testament

De (nieuwe) geregistreerde partner vocht het testament van de man aan bij de rechtbank Den Haag. De vrouw stelt
dat haar partner is vergeten dat er al een testament was, althans vergeten dit te herroepen vanwege de ingrijpende
gewijzigde omstandigheden. Zij overlegt ook een verklaring van een derde, de coach van de man. Uit die verklaring
blijkt volgens de vrouw dat de man wilde dat zij als langstlevende zijn gehele nalatenschap zou verkrijgen. De man
leefde in de veronderstelling dat dit was geregeld door het aangaan van zijn geregistreerd partnerschap.

De rechtbank stelt vast dat het testament in taalkundige zin helder is. Erflater heeft volgens het testament zijn twee
kinderen benoemd tot zijn enige erfgenamen. Toch is nadere uitleg van het testament nodig. Daarbij moet in eerste
instantie worden gelet op de verhoudingen die de man in zijn testament kennelijk heeft willen regelen en op de
omstandigheden waaronder het testament is gemaakt. Pas als dan de tekst van het testament nog onduidelijk is,
mag worden gelet op daden of verklaringen van de erflater buiten het testament om.

Uitleg testament

Volgens de rechtbank staat vast dat erflater heeft willen voorkomen dat zijn ex-echtgenote (zijn 1e vrouw dus)
zeggenschap over zijn vermogen zou krijgen. Daarvoor was het niet noodzakelijk om zijn kinderen tot erfgenaam
te benoemen. Hij had ook een derde tot erfgenaam kunnen benoemen om dat doel te bereiken. Daar komt bij dat
het niet ongewoon is om bij een tweede huwelijk of geregistreerd partnerschap de kinderen uit het eerste huwelijk
tot erfgenamen te benoemen. En dus niet te kiezen voor de wettelijke verdeling (lees: alle goederen van de
nalatenschap komen tot aan de langstlevende partner).

Volgens de rechtbank is er daarom geen aanleiding om een andere uitleg aan het testament te geven dan de uitleg
die volgens de bewoordingen het meest voor de hand ligt. De erflater heeft zijn kinderen tot enig erfgenamen willen
benoemen. Daden of verklaringen buiten het testament om zijn bij die vaststelling dan niet meer van belang.

Gevolgen niet aangaan partnerschapsvoorwaarden

Tot slot overweegt de rechtbank nog dat zij zich kan voorstellen dat het wrang voelt voor de geregistreerde partner
dat ze ook een deel van de erfenis van haar ouders moet afstaan aan haar stiefzonen. Want die erfenis was in de
gemeenschap van goederen gevallen en komt dus voor 50%, via de nalatenschap van de man, toe aan de 2 stiefzonen.

Dit alles doet echter niets af aan de rechtskracht van het testament van de man.
Bij het aangaan van het geregistreerde partnerschap was bekend dat er kinderen waren uit een eerder huwelijk.
Toch is er voor gekozen om geen partnerschapsvoorwaarden (lees: huwelijkse voorwaarden) op te maken. Deze
financieel akelige gevolgen komen voor rekening van de langstlevende geregistreerde partner (lees: de nieuwe partner).

Conclusie

Er vanuit gaande dat de verklaring van de coach en de vrouw kloppen dan is deze uitspraak echt bijzonder zuur voor
de nieuwe partner.
Zij krijgt niets, helemaal niets!
Sterker nog. Zij moet zelfs 50% van de erfenis van haar ouders afstaan aan de twee stiefzonen, waarvan zij er één
zelfs nog nooit heeft ontmoet. Bizar nietwaar?
En toch zijn dit de juridische en financiële gevolgen voor haar.

De man dacht dat hij zijn zaakjes op orde had en had er, volgens de verklaring van de coach, geen € 350 euro voor
over om een nieuw testament op te stellen.

Als de man deze gevolgen had geweten, nogmaals uitgaande dat de verklaring van de coach en de vrouw kloppen,
dan “draait hij zich vermoedelijk alsnog om in het graf”.

Kortom, moraal van het verhaal; regel uw zaakjes bij versterf goed!
Want goedkoop is (vaak) duurkoop. Zo blijkt maar weer.

Wilt u hierover meer weten. Kom dan langs.

Tot over twee weken.