REGEERAKKOORD 2017 - 2021

Santip 2017-16

Regeerakkoord 2017- 2021 Vertrouwen in de toekomst
Iedereen gaat erop vooruit. Dat is de boodschap van het Regeerakkoord. Maar is dat wel zo? Eerst zien dan geloven is het beeld van de burgers.

Allereerst maar eens een korte samenvatting van een aantal relevante onderwerpen:

Particulieren

• Iedereen die werkt gaat minder belasting betalen. In plaats van vier komen er twee belastingschijven: een laag tarief van 37 procent en een hoog tarief van bijna 50 procent. Vooral de middeninkomens profiteren daarvan: iemand met een bruto jaarsalaris van 40.000 euro gaat er zo'n 1.200 euro op vooruit.
• De verlaging van de inkomstenbelasting wordt betaald uit de verhoging van het lage btw-tarief van 6 naar 9 procent. Daardoor worden bijvoorbeeld de dagelijkse boodschappen duurder, maar ook treinkaartjes.
• Wie een vermogen heeft van 25.000 euro of meer (bijvoorbeeld op je spaarrekening of in de vorm van een tweede huis) betaalt minder belasting. Tot 30.000 euro hoef je géén vermogensbelasting te betalen.

Bedrijven

• De dividendbelasting voor bedrijven wordt afgeschaft. Bedrijven betalen nu 15 procent belasting over het dividend dat ze uitkeren aan hun aandeelhouders.
• De vennootschapsbelasting, de belasting die bedrijven over hun winst betalen, gaat omlaag van 25 naar 21 procent en het 20%-tarief gaat naar 16%.
• De directeur-grootaandeelhouder gaat meer belasting betalen in Box 2. Het huidige Box 2-tarief van 25% gaat naar 27,3% in 2020 en naar 28,5% in 2021.

Wonen

De hypotheekrenteaftrek wordt vanaf 2020 in jaarlijkse stappen van 3% verlaagd naar aftrek tegen het basistarief van 37% en de Wet Hillen (artikel 3.123a) wordt in 30 jaar tijd afgeschaft (was oorspronkelijk 20 jaar). De wet stelt huiseigenaren met een (bijna) afgeloste hypotheek vrij van het zogeheten eigenwoningforfait. Met andere woorden, als je geen/nauwelijks hypotheek hebt, betaal je geen belasting over het bezit van de woning.
In het nieuws wordt als reden van de afschaffing genoemd dat de Wet Hillen ingevoerd is om het aflossen van de hypotheek te bevorderen, in een tijd dat de aflossingsvrije hypotheek populair was. Maar aangezien sinds 2013 het aflossen van de hypotheek verplicht is, is de Wet Hillen niet meer nodig, zo redeneert de coalitie.

Doelredenatie politiek

Een mooie doelredenatie van de politiek. Want nog immer 55% van de uitstaande hypotheken zijn aflossingsvrij (870.000 hypotheken zijn 100% aflossingsvrij) of beleggingshypotheken en dat was ook de reden van Klaas Knot, president van de DNB afgelopen week om de banken op te roepen om met hun klanten die dergelijke hypotheken hebben rond de tafel te gaan zitten en na te denken over de wijze waarop er kan worden afgelost. Het standpunt van de politiek staat dus haaks op de erkende en mijns inziens terechte noodzaak tot aflossing volgens de DNB.
Maar er is nog iets bijzonders aan de hand. Het doel van de Wet Hillen was niet alleen het bevorderen van de aflossing van de hypotheek. Uit de parlementaire behandeling (MvT, Kamerstukken II 2003/04, 29 209, nr. 3, p. 1-2) blijkt namelijk het volgende. Vooral het cursieve gedeelte is interessant:
“Deze aftrekbaarheid van de rente over de schuld op de eigen woning blijkt eraan bij te dragen dat eigenaar-bewoners hoge schulden aangaan. De neiging om eigen geld in de woning te steken of aangegane schulden af te lossen is gering. De hoge schulden, die dus ten dele om fiscale redenen worden aangegaan, leiden tot een hoge aftrek van hypotheekrente. Voor de meeste eigenaar-bewoners is het saldo van het eigenwoningforfait en de betaalde rente negatief. Voor hen levert de woning dus netto een aftrekpost op.

Er is echter ook een groep voor wie de eigen woning leidt tot fiscale lasten. Het gaat hierbij vaak om ouderen die reeds lang in het bezit zijn van hun woning. Omdat in het verleden de woningprijzen lager waren, is hun eigenwoningschuld laag. Bovendien zijn zij vaker dan gemiddeld hypothecaire leningen aangegaan waar contractueel op wordt afgelost. Mede door de gestegen woningprijzen kan dan het eigenwoningforfait hoger worden dan de betaalde hypotheekrente. Betrokkenen ervaren de dan resulterende bijtelling soms als een onredelijke last.

De doelstelling van de regeling (lees Wet Hillen) is tweeledig: bevordering aflossing eigen woningschuld en lastenverlichting eigenaar-bewoners met geen of een lage eigenwoningschuld.”

De regeling had bij de invoering destijds dus ook tot doel om tegemoet te komen aan de “onredelijke last” dat vooral veel ouderen hun woning schuldenvrij hadden en toch via de bijtelling eigenwoningforfait belasting betaalden. In geen enkele publicatie of in het Regeerakkoord wordt hierover gesproken. Vreemd nietwaar?

Maximaal 30 jaar-hypotheek renteaftrek.

Met een zekere regelmaat heb ik over deze “fiscale sluipmoordenaar” al eerder gesproken. Maar in het nieuws hoort men niemand die er wat over zegt of schrijft. Er geldt slechts 30 jaar fiscale aftrek van hypotheekrente sinds de invoering van de Wet inkomstenbelasting 2001. Voor diegene die dus al aftrek van hypotheekrente genoot op 1 januari 2001 geldt dus nog slechts 12 jaar aftrek vanaf 1 januari 2018. En die 12 jaar is zo voorbij. Met andere woorden, voor mensen die dan nog een hypotheek hebben wordt de rente bruto=netto!

De maatregelen van het kabinet staan dus haaks hierop. Enerzijds wil je dat mensen aflossen zodanig dat ze ook geen “last” hebben van fiscale beperkingen zoals geen renteaftrek meer na 30 jaar (zoals ook de DNB oproept) en anderzijds ga je de mensen (gefaseerd) zwaarder belasten.

Conclusie

Oude uitgangspunten van de Wet Hillen worden gemakshalve even “vergeten te vermelden” en anderzijds staat de uitleg voor afschaffing (geen stimulering meer nodig voor aflossen) haaks op bepaalde huidige fiscale regels (30 jaar hypotheekrenteaftrek) en de oproep van de DNB.
Het gaat hier domweg om een bezuinigingsmaatregel. Het afschaffen van de Wet Hillen levert namelijk op termijn één miljard op. En die valt meestal goed te incasseren bij diegene die het kunnen betalen.
Een ander doel wat achter het Regeerakkoord zit met de eigen woning is de verschuiving van de eigen woning vanuit Box 1 naar Box 3. Mijns inziens gaat dat echt gebeuren binnen nu en 10 jaar. Want aftrek tegen maximaal 37% in Box 1 is bijna gelijk aan de aftrek van schulden tegen het 30%-tarief in Box 3. 
Maar of dat zonder slag of stoot gaat, valt nog te bezien. Want het eigenwoningforfait over het bezit bedraagt onder het Regeerakkoord zo meteen 0,6% van de WOZ-waarde, terwijl de heffing in Box 3 over bezit toch echt op meer dan het dubbele zit!

Kortom, er moet nog heel wat water door de Rijn, maar het komt eraan. Vast met mooie doelredenaties onderbouwt.